Op donderdag 23 februari jl. keek ik op de BBC naar de documentaire ‘Born too White’. De Britse arts en albino Oscar Duke reisde naar Tanzania, het land met het grootste percentage albino’s ter wereld. Daar worden albino’s gedood, omdat de witch doctors magische eigenschappen toedichten aan hun lichaamsdelen en tanden. Een indrukwekkende documentaire. Oscar Duke was zichtbaar geëmotioneerd door de verhalen van zijn mede-albino’s; over de bedreigingen die ze ondervinden en de afgeschermde plekken waar ze hun toevlucht zoeken om veilig te kunnen leven. Zelf was ik diep onder de indruk van de jongen die ternauwernood ontsnapt is aan zijn belagers, maar bij wie ze al wel vingers hadden afgehakt. Door een grote teen aan zijn hand te zetten had hij toch nog wat grip in die hand, en niet zo’n beetje ook. Met die hand wist hij een heel goed lijkend portret van Oscar Duke te tekenen. Prachtig.

Malawi

Daarnaast reisde hij ook naar het naburige Malawi waarnaar witch doctors hun praktijken uitbreiden omdat het steeds moeilijker wordt om hun walgelijke praktijken in Tanzania uit te oefenen. Daar sprak hij met nabestaanden van een vermoorde albino. Maar ook met de moordenaar, die inmiddels gevangen zat. De man kende een boer die 40 miljoen Malawiaanse Kwacha bood voor een dode albino. Bij een goede oogst verdiende hijzelf zo’n 200.000 Malawinaase Kwacha per jaar. Hij toonde berouw over zijn daad, omdat het nooit goed is om iemand te doden voor geld, maar toch. Naar het geld kon hij overigens fluiten. Eigenlijk was hij er dus ingestonken. Maar wel ten koste van een mensenleven.

Blinden

Zelf ben ik verschillende keren in Zambia op scholen voor blinden geweest. Omdat die scholen ingesteld zijn op het lesgeven aan slechtzienden, een handicap die albino’s ook vaak treft, worden daar vaak ook albino’s ondergebracht. Zonder aangepast lesprogramma, zij moeten ook gewoon braille leren. Maar voor de blinde kinderen zijn de albino’s wel belangrijk. Vaak zie je ze hand in hand lopen omdat de albino’s toch nog (wat) kunnen zien en ze dus zo de functie van buddy vervullen. Ik heb niet de indruk dat de albino’s in Zambia op dezelfde manier bedreigd worden als in Tanzania. In het onderwijs is het zelfs zo dat ze, als ze zich kunnen kwalificeren, naar bij voorbeeld de Pabo kunnen. Dat geldt overigens ook voor blinde leerlingen. Vandaar dat er op de Pabo docenten zijn die zich het braille hebben eigen gemaakt.

Zonnebrandcrème

Wat de albino’s in Afrika treft is de zeer grote kans op huidkanker. In de documentaire werd verteld dat zij gemiddeld niet ouder werden dan 40 jaar. Natuurlijk helpt smeren met zonnebrandcrème, maar dat is of niet voorhanden of razend duur. Gelukkig zijn er organisaties die zich inzetten voor de Albino’s in Afrika. In Nederland kennen we de Stichting Afrikaanse Albino’s. Zij kopen zonnebrandcrème en UV-beschermende middelen in en transporteren ze naar diverse Afrikaanse landen. Daarnaast ondersteunt de stichting projecten waarbij vrijwilligers in Afrika zelf zonnebrandcrème produceren. Hun website vind je hier.

Peter Lindhoud