Dinsdag 9 november jl. stond er in de Volkskrant een artikel over de uitvoer van melkpoeder naar West-Afrika. Het artikel is gebaseerd op het rapport van Oxfam België:  Exporteer onze problemen niet; Overproductie van melk: melkboeren verzuipen er in.

Diepvrieskippen

Het artikel in de Volkskrant heeft als kop: ‘Overal in de Sahel hangen zakjes melkpoeder’. Ik dacht even: ‘Weer plastic erbij? Er ligt al zoveel plastic in Afrika!’ Maar het ging niet direct om deze vervuiling. Wel om de verkoop van melkpoeder. Omdat deze goedkoper is dan de lokale melk, komt die lokale productie onder druk te staan. In het stuk staat: ‘Melk werd voor arme Burkinezen plotseling bereikbaar toen Europese zuivelbedrijven eind vorige eeuw hun overschotten in houdbare vorm elders gingen slijten’. Dat gebeurde ook al in de jaren ’80 van de vorige eeuw toen onze diepvrieskippen in West-Afrika werden gedumpt en deze de lokale kippenboeren de das omdeden.

Importafhankelijkheid

Toen Europa het melkquotum ophief,  werd met behulp van Europese subsidie veel meer melk geproduceerd. Dat moest ergens heen. Hierdoor groeide de melkexport naar West-Afrika van 6 procent in 2007 naar 12 procent in 2019 en, naar verwachting, 25 procent in 2030. Wel wordt er door de zuivelbedrijven ook steeds meer werk gemaakt van verwerking van de melk van lokale boeren. “Die fabrieken zijn natuurlijk welkom, al gebruiken ze nog hoofdzakelijk geïmporteerde melkpoeder”, zegt Marieke Kruis van Oxfam België, “het risico is vooral dat boeren te afhankelijk worden van de westerse bedrijven voor hun afzet en net als de Europese boeren op den duur steeds verder worden afgeknepen door de multinationals met hun inkoopmacht. Die bedrijven komen hier echt niet om de boeren te helpen maar vooral omdat ze hier een groeiende afzetmarkt zien.”

CO2

Na het lezen van dit artikel kwamen er een paar gedachten bij mij op: in Europa willen we, vanwege het milieu, steeds meer lokaal kopen om zo te besparen op transportkosten. Laten we die gedachte ook exporteren naar elders in de wereld: stimuleer de lokale productie en koop lokaal. Betaal er dan ook een goede prijs voor. Als wij in Europa zoveel koeien hebben dat we zelf de melk niet op kunnen, maar moeten exporteren, hoe verhoudt zich dat tot het CO2 vraagstuk? We vinden dat minder koeien de uitstoot van CO2 verlaagd. Minder CO2 verkleint het klimaatprobleem waar de boeren in Afrika zo onder lijden. Minder koeien hier, meer koeien daar, lost dat iets op? In elk geval is daar meer ruimte, gaat het niet om veel koeien op een kluitje en kunnen we het bestaan van de boeren daar versterken. En als we dan toch zo goed bezig zijn: veel minder plastic zakjes in het milieu.

 

Peter Lindhoud